Bu kitab Vilyam Urbanın qırxillik tədqiqatları və yazıçı əməyinin yekunudur. “Tevton ordeni” əsəri ingilis dilində ilk araşdırma və XX əsrdə dünyada bu mövzuda yaradılmış ilk irihəcmli tədqiqatçı-yazıçı əməyidir.
XII əsrdə Akrada yaradılan bu təriqət (lat. teutonicus – almanlara məxsus) dini-cəngavər ordenidir və Səlib yürüşləri dövründə əhəmiyyətli rol oynayıb. Dini fanatizm və amansızlıq, alicənablıq və asan qazanc əldə etmək ehtirası – bütün bu hisslər xaç yürüşlərinin əsrlər boyunca davam edən dramatizm ilə dolu tarixində, xristian dünyasının sərhədlərinin genişləndirilməsindən ötrü göndərilmiş hərbi ekspedisiyalarda öz rolunu oynayıb və təzəcə formalaşmağa başlayan Avropa mədəniyyətində dərin iz buraxıb.
Bu kitab hərb tarixinin ən əhəmiyyətli dövrünün dərk edilməsinə, orta əsrlər siyasətinin mürəkkəbliyinin anlaşılmasına, insan davranışının sərhədlərinin və müasir alimlərin keçmişi öyrənərək, gələcəyin yollarını tapmasına yardımçı olacaq. Görünür, tarixi öyrənən zaman insanlar – millətçilik kabusları və siyasət uydurmalarından azad olurlar. Ona görə də, bu kitab sizin zamanın dərinliklərinə – geriyə, Orta əsrlərə, həm kişi, həm də qadınların nə bizdən yaxşı, nə də bizdən pis olmadığı, amma bizlərdən fərqli olduğu dövrlərə səyahətinizdə bələdçiniz olacaq.
Tevton ordeni…
Rusiyada o, hər şeydən əvvəl alman rıtsar-köpəkləri, almanların şərqə ekspansiyası, Buz döyüşü və özlərini ordenin davamçıları elan edən nasistlərlə assosiasiya olunur. Vilyam Urbanın kontinentin tarixi fonundakı unikal tədqiqatlarında, demək olar ki, onun yaradılmasından süqutuna kimi, – ordenin üç yüz illik tarixi araşdırılıb təqdim olunmuşdur. Müqəddəs torpaqlarda müharibə – Livoniyadakı səlib yürüşləri, ərazilərlə əlaqədar Polşa ilə toqquşmalar – Litvanın xristianlığa qəbul edilmə mərasimləri, Tannenberg yaxınlığındakı döyüşlər – və Baltikyanıda ordenin sonu.
Orden tarixinin mərhələləri, onun qələbə və məğlubiyyətlərinin salnaməsi belədir…