İngilis yazıçısı Somerset Moem “İnsan ehtiraslarının yükü” romanını 1915-ci ildə yazıb. Azərbaycan oxucusu romanı təxminən 100 ildən sonra oxuya bilir. Romanda Filip Keri adlı uşağın dörd yaşından otuz yaşına qədər olan həyatı təsvir olunur. Roman XX əsr ingilisdilli ədəbiyyatın 100 ən yaxşı əsəri arasında 66-cı yerdə durur və Moemin şah əsəri hesab edilir. Belə bir əsər dilimizə niyə bu qədər gec tərcümə olunub? Bu, əlbəttə, yaxşı fakt deyil.
Moem hisslər mühəndisidir, insan hisslərini cərrah kimi ustalıqla və amansızcasına təşrih edir. Moem çox amansız yazıçıdır, yaza-yaza obrazlarına ironiya eləyir, həyata, varlığa, dünyaya rişxənd eləyir, klassik ingilis yazıçılarına “ilişir”, çox yerdə sado-mazoxistcəsinə özünə də kinaə eləyir. Təbəssümündə acı gülüş var – sarkazm! Belə bir fikir var ki, roman avtobioqrafik əsərdir, çünki romanda avtobioqrafik detallar çoxdur. Görünür, özü də dəhşətli adam olub. 90 il yaşayan yazıçı həyatın hər üzünü görüb.
Bəziləri romanı “Hisslərin əsarəti” (altında) adlandırıb. Deyilənə görə, yazıçı əvvəlcə romanı “Küldən törəyən gözəllik” adlan-
dırıb, sonrakı adını Spinozanın “Etika” kitabından götürüb – “Hisslərin gücü”. Biz əsərin adında “ehtiras” sözünü saxladıq, çünki həyat, yaşamaq bir ehtirasdır, insanın istəyi, məqsədi, niyyəti və cəhdləri ehtirasdır.